Choć każdy rodzic teoretycznie wie, że należy dokonywać co jakiś czas tzw. bilansów zdrowotnych dziecka, okazuje się, że tylko co czwarty maluch w Polsce przechodzi te badania w ustalonych terminach.

Wiele bilansów nie odbywa się w ogóle. Najgorzej jest z tymi powyżej wieku przedszkolnego. Czym tak naprawdę są bilanse, dlaczego są takie ważne i kiedy należy je przeprowadzać?

Zgodnie ze wskazaniami przyjętymi przez polską służbę zdrowia, dziecko powinno być poddane około dziesięciu bilansom zdrowotnym. Pierwszy bilans jest wykonywany zaraz po urodzeniu, a kolejne w pierwszym roku życia przy okazji szczepień (ok. 4 tygodnia, między 3 a 6 miesiącem życia, między 9 a 12 miesiącem) i dalej odpowiednio w wieku 2, 4, 6, 10, 14 i 18 lat.

Najważniejsze ze wszystkich są badania zlecane do 1 roku życia dziecka, których celem jest ocena ogólnego stanu zdrowia dziecka, ale także - co jest najważniejsze – wykrycie ewentualnych zaburzeń rozwojowych, nieprawidłowości w budowie czy funkcjonowaniu organizmu.

Bilans otwarcia
Pierwszym bilansem dziecka jest ocena jego stanu zdrowia przez lekarza przyjmującego poród, według skali Apgar. Pod uwagę brane są następujące czynniki: akcja serca, oddech, napięcie mięśni, barwa skóry, odruch na wprowadzanie cewnika do nosa. Za każdy z tych aspektów gotowości do życia poza organizmem matki, dziecko otrzymuje od 0 do 2 punktów. 10 punktów w skali Apgar to ocena oznaczająca dziecko w pełni gotowe do samodzielnego życia. Graniczna jest liczba 7 – poniżej tej wartości, stan zdrowia dziecka uznaje się za niepokojący, powyżej - zadowalający.

Kolejne bilanse są przeprowadzane przez lekarza pediatrę, który w pierwszych tygodniach i miesiącach życia mierzy i waży dziecko, przeprowadza wywiad z rodzicem, wykonuje kontrolne testy odruchów neurologicznych. Ocenie zostaje poddana również praca płuc i serca, a także obwód głowy i klatki piersiowej oraz stan zrastania ciemienia tylnego i przedniego. Lekarz przeprowadza i zleca także odpowiednie badania, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo istnienia wcześniej niezdiagnozowanych wad wrodzonych, chorób genetycznych, itp.

Badania maluchów i przedszkolaków
Badania bilansowe dokonywane w okolicach drugich urodzin dziecka są już zupełnie inne. Zaczynają się zazwyczaj od przeprowadzenia wywiadu z rodzicem. Lekarz pyta o przebyte choroby, urazy, czy dziecko zostało poddane szczepieniom. Następnie ocenia tempo rozwoju fizycznego (porównując do siatek centylowych) i psychomotorycznego. Badania służą też wykryciu wad wzroku (m.in. zeza, krótkowzroczności, astygmatyzmu) i słuchu oraz innych wad wrodzonych, nierozpoznanych wcześniej.