Odpowiedzi
Ćwiczenia dla kobiet w ciąży
Prof. dr hab. Janusz Kretowicz
Powoli Polacy zaczynają sobie uświadamiać, że to my jesteśmy odpowiedzialni za nasze zdrowie. Niektóre zachowania skracają życie, np. palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, nieprawidłowe odżywianie prowadzące do otyłości. Nasze społeczeństwo nie docenia wagi zdrowych zachowań, takich jak m.in. ruch i ćwiczenia fizyczne. Nie ma żadnych powodów, aby właśnie kobiety w stanie błogosławionym były pozbawione dobrodziejstw wiążących się z takimi aktywnościami. Jeśli to tylko możliwe, nie można rezygnować z ćwiczeń fizycznych podczas ciąży. Kontynuując je trzeba jednak brać pod uwagę stan ogólny przyszłej mamy i stopień jej kondycję, a także zmiany zachodzące w jej organizmie podczas ciąży.
Wpływ ruchu na zdrowie przyszłej mamy
Regularne uprawianie sportu i ćwiczeń fizycznych usprawnia pracę układu krążenia i układu oddechowego, sprzyja utrzymaniu prawidłowej wagi ciała i wywiera korzystny wpływ na ciśnienie tętnicze krwi. Nawet mały wzrost poziomu endorfin towarzyszący aktywności fizycznej poprawia nastrój i samoocenę aktywnej fizycznie przyszłej mamy. W czasie ciąży zwiększa się ilość krwi krążącej w organizmie i to nawet o 40%, powstaje zupełnie nowy odcinek krążenia – krążenie łożyskowe – zwiększa się więc obciążenie serca. Niemniej jednak mechanizmy adaptacyjne występujące w czasie ciąży chronią znajdujące się w łonie matki dziecko przed ewentualnymi niekorzystnymi następstwami ćwiczeń fizycznych – pod warunkiem jednak umiarkowania w ich uprawianiu.
O czym należy pamiętać?
Nie wykazano, aby rozsądne uprawianie sportu czy ćwiczeń fizycznych wpływało niekorzystnie na przyszłą mamę i jej dziecko wywołując np. poród przedwczesny. Trzeba pamiętać o tym, że w miarę postępu ciąży rośnie waga przyszłej mamy, a środek ciężkości jej ciała przesuwa się do przodu – pani w zaawansowanej ciąży będzie bardziej skłonna do przewracania się niż poza ciążą (zwiększa się ryzyko urazów i złamań). Łatwiej także podczas ciąży o przegrzanie, odwodnienie i niedotlenienie – objawiające się dusznością. Poza wskazanymi powyżej, nie ma właściwie powodów dla których przyszła mama miałaby rezygnować z ćwiczeń fizycznych, którym się do tej pory oddawała. Należy jednak wziąć pod uwagę to, że jest to nowa i „odrębna” sytuacja. Ciąża nie jest dobrym czasem na to, aby właśnie teraz zacząć uprawiać jakiś sport, kontynuacja dotychczasowej aktywności – czasem z pewnymi ograniczeniami – jest jednak często możliwa. Cały czas zajmujemy się oczywiście ciążą niepowikłaną – gdy kobieta zauważy jakieś powikłania, powinna aktywność fizyczną bardzo ograniczyć.
Decydując się na określoną aktywność pamiętaj o stanie zdrowia
Przystępując do określonego typu ćwiczeń fizycznych należy brać pod uwagę ogólny stan zdrowia przyszłej mamy, rodzaj ćwiczeń i dotychczasowe doświadczenia z nimi związane, a także czas trwania ćwiczeń oraz środowisko w jakim będą się one odbywać.
Do idealnych ćwiczeń należy spacer – wręcz wymarzona postać aktywności! Świeże powietrze, wygodne obuwie (płaskie obcasy!), przewiewny strój, atrakcyjna okolica i wsparcie partnera – czegóż więcej można pragnąć!
Pływanie także należy do typu sportów, których uprawianie można polecać paniom w ciąży – już Archimedes stwierdził, że ciało zanurzone w wodzie traci na wadze tyle ile waży wyparta przez nie woda i stał się w ten sposób swego rodzaju prekursorem odpowiedniej dla przyszłych mam aktywności fizycznej! Pływanie jest bezpieczne, a często wyrażany lęk o zakażenie dróg rodnych jest nieuzasadniony. Woda w czasie kąpieli nie dostaje się do pochwy, a siadać w szatni trzeba tylko na własnym ręczniku. No i oczywiście woda powinna być ciepła, a zajęć nie należy rozpoczynać (zwłaszcza w ciąży zaawansowanej) skokiem startowym!
Jazda na rowerze – w pierwszym trymestrze ciąży jak najbardziej można jeździć na przejażdżki, byle tylko siodełko było wygodne. W drugim i trzecim trymestrze ciąży raczej nie należy korzystać z roweru: przesunięty do przodu środek ciężkości ciała zwiększa ryzyko przewrócenia się i w konsekwencji urazów i złamań.
W czasie ciąży można także uprawiać seks. W ciąży niepowikłanej nie ma żadnych ograniczeń czasowych – ważna tylko aby było wygodnie…
W czasie zajęć w szkole rodzenia przyszła mama zapozna się z innymi ćwiczeniami fizycznymi dostosowanymi do możliwości kobiety w ciąży, a mającymi na celu przygotowania jej do macierzyństwa. Warto je uprawiać!
Jakich ćwiczeń należy unikać?
Chociaż wykazano, że nurkowanie głębinowe do 30 metrów nie pociąga za sobą występowania embriopatii, to nie polecałbym uprawiania tego sportu podczas ciąży, podobnie zresztą jak intensywnych ćwiczeń w siłowni, gry w tenisa (na zmianę krótkie okresy spokoju i aktywności), windsurfingu, oczywiście nie polecam skoków na bungee i ze spadochronem. Postępowaniem przyszłej mamy powinien po prostu rządzić zdrowy rozsądek!
Ważna przestroga
Raz jeszcze powtarzam, że w żadnym przypadku nie wolno doprowadzać do przegrzania, odwodnienia i wyczerpania. Należy słuchać swojego ciała, nie robić rzeczy niewygodnych, wykonywać z uwagą tylko te ćwiczenia, które się dobrze poznało przed ciążą i nie wprowadzać do nich nowych elementów (nie dotyczy to oczywiście tych „specjalnych” ćwiczeń ze szkoły rodzenia). Reakcja ciała ciężarnej na ćwiczenia fizyczne musi być przyjemna, kobieta musi się czuć wygodnie. W czasie ciąży nie wolno pobijać rekordów życiowych! Natomiast CIESZCIE SIĘ ŻYCIEM!
