Rozwój dziecka opiera się na trzech zasadach:
najpierw rozwija się góra, później dół ciała - dziecko najpierw podnosi główkę, manipuluje rączkami, a potem siada i chodzi
od tułowia do kończyn - niemowlę zaczyna używać całych rąk, dopiero potem dłoni, a na samym końcu umie manipulować paluszkami
zaczyna od czynności prostych, aby po czasie przejść do skomplikowanych umiejętności
Oto szczegółowy rozwój noworodka i niemowlęcia w poszczególnych miesiącach - schemat dotyczy dzieci urodzonych w terminie porodu:
miesiąc 1
leżąc na brzuchu przekręca główkę na bok, zaciska piąstkę na podawanym palcu, reaguje na dźwięki
miesiąc 2
leżąc na brzuszku podnosi główkę, uśmiecha się w odpowiedzi na gest, śledzi wzrokiem przesuwający się jaskrawy przedmiot, wydaje dżwięcki, otwiera pięści, umie złączyć obie dłonie, wydaje nowe dźwięki (”gruchanie”),
miesiąc 3
trzyma prosto główkę, utrzymuje przedmiot w dłoni, uśmiecha się spontanicznie, rozpoznaje znajome twarze, przygląda się przedmiotom, śmieje się, gaworzy i wydaje spółgłoski
miesiąc 4
umie siedzieć podparte poduszkami, sięga po przedmioty, ogląda swoje rączki, śmieje się głośno, rozpoznaje głos rodziców, nieufne wobec obcych
miesiąc 5
pociągane za ręce do siadu ładnie trzyma głowę i siada, obraca się z pleców na boki i z brzuszka na plecki, wyciąga ręce po zabawki, samo chwyta przedmioty, przekłada zabawki z ręki do ręki, piszczy z radości, może potrafi pełzać, uśmiecha się do swojego odbicia w lustrze, podwaja swoją masę urodzeniową,
miesiąc 6
siedzi trzymając się, gaworzy i imituje dźwięki, bawi się swoimi nogami, pojawiają się pierwsze ząbki, leżąc na brzuszku podnosi swój ciężar na rączkach, lokalizuje dźwięki, zaczyna bać się obcych
miesiąc 7
potrafi siedzieć samo bez podparcia (krótko), na pewno już pełza do tyłu
miesiąc 8
ładnie siedzi samo bez podparcia, pełza do przodu, samo je herbatnik, lubi zabawę w “a kuku!”, może już zacząć powtarzać ba-ba, ta-ta, potrafi skinąć/mrugnąć, świadomie opiera się odebraniu zabawki, klaszcze w dłonie, potrafi chwytać za pomocą kciuka i innego palca, regularnie okazuje strach przed obcymi
miesiąc 9
reaguje na swoje imię, pewnie siedzi, próbuje wstawać przy podtrzymywaniu, raczkuje, umie włożyć stopę do buzi, rozumie “no-no”
miesiąc 10
próbuje chodzić trzymając się poręczy, wyjmuje klocki z pudełka, rozumie proste polecenia: daj, weź, samo pije z butli, pokazuje paluszkiem, ciągnie za obrus żeby coś do siebie przybliżyć, ma tzw. chwyt pęsetowy (za pomocą kciuka i palca wskazującego), mówi i rozumie w prawidłowym kontekście “ma-ma” i “ta-ta”
miesiąc 11
chodzi podtrzymywane za rączki, mówi: mama, tata, podnosi zabawki kucając, wyraża konkretne życzenia
miesiąc 12
wypowiada proste słowa (4-10 różnych słów w prawidłowym kontekście), zwykle ma 6 zębów, chodzi trzymane za jedną rękę, podaje przedmiot do ręki, bywa przekorne, okazuje emocje (jak przywiązanie, sympatia), próbuje budować wieżę z dwóch klocków, potraja swoją masę urodzeniową
